Kultura Podkast Podróże

Kim był Henryk Arctowski i czego o nim jeszcze nie wiedzieliśmy?

Kiedy w listopadzie 1899 roku do portu w Antwerpii przybija statek „Belgica”, na jej pokładzie po ponad dwuletniej wyprawie wraca Henryk Arctowski. Załoga “Belgici” to pierwsi ludzie, którym udało się przezimować na Antarktydzie. Początkowo zimowania nie było w planach, ale w lutym 1898 roku statek utknął w lodach Antarktyki – na lodowym pustkowiu załoga spędziła ponad rok.

Pionierska wyprawa na południowy biegun na zawsze zapisała nazwisko Arctowskiego w historii badań polarnych. Imię Henryka Arctowskiego nosi dzisiaj m.in. Polska Stacja Antarktyczna na wyspie Króla Jerzego, u wybrzeża Zatoki Admiralicji, 14 tys. kilometrów od Polski. Jest to całoroczna jednostka naukowo-badawcza zarządzana przez Instytut Biochemii i Biofizyki PAN.

W cieniu pozostaje jednak jego inna działalność naukowa oraz… patriotyczna. Kim był Henryk Arctowski? Rozmówczyniami Atlasu Świata są Dagmara Bożek i Katarzyna Dąbkowska, autorski pierwszej biografii Henryka Arctowskiego (“Henryk Arctowski. W świecie myśli”, Wydawnictwo Bosz).

Podcastu wysłuchasz także na YouTube >>

Dagmara Bożek – autorka książek o tematyce polarnej, popularyzatorka nauki, uczestniczka wypraw polarnych. Laureatka Nagrody Magellana 2020 za biografię Ryszarda Czajkowskiego. Autorka projektu i reportażu „Polarniczki”, na podstawie których powstał w 2023 roku film dokumentalny w reżyserii Kuby Witka. Dwukrotna finalistka konkursu Popularyzator Nauki (2022, 2024).

Katarzyna Dąbkowska – Reżyserka nagradzanych filmów dokumentalnych m.in. „Niebo bez gwiazd”, oraz reportaży związanych z rejonami polarnymi („Między światami”, „Gorączka polarna”). Reżyserka spektakli: „Zanikam” nagrodzonego łódzką „Złotą Maską” oraz „Godzina Kota”. Autorka słuchowisk, m.in. „Autarkia”, za który otrzymała II nagrodę w konkursie Teatru Polskiego Radia „Nasłuchiwanie: Niepodległość”.


W Atlasie Świata ukazały się też inne odcinki poświęcone badaniom polarnym i życiu na biegunach. Posłuchaj m.in.: