Prywatny Atlas Latarni Morskich


Patras w Grecji nad zatoką Patraską. Latarnia nie ma już zastosowania w latarnictwie, odbudowana w 1999 roku stanęła w miejscu, w którym wcześniej od XIX wieku funkcjonowała pierwotna latarnia morska (rozebrana w 1972 roku w burzliwych politycznie czasach). Dziś jest jednym z symboli miasta. Odwiedzona w 2015 r.


Porto w Portugalii, ujście rzeki Douro. Wybudowana w 1886 roku, wygaszona w 2009. Znajduje się na pięknym wybrzeżu Atlantyku, do którego z centrum miasta można dojechać zabytkowym tramwajem. Cudny klimat. Odwiedzona w 2017 roku.

Inne wodne światła nawigacyjne na rzece Dourno poniżej.


Phare de Sørhaugøy, okolice Haugesund w Norwegii. Latarnia znajduje się na wysepce Tonjer, dobrze widoczna z brzegu. Piękny krajobraz, choć wieje jak cholera. Odwiedzona w 2016 r.

Na skalistym wybrzeżu znajdziemy też inne światła/znaki nawigacyjne.


Ryvarden fyr w okolicy Sveio w Norwegii. Jedno z najbardziej klimatycznych miejsc – wybudowana na skalistym brzegu, który w dniu mojej obecności tonął w nieprzeniknionej mgle. Wybudowana w 1849 roku. Obecnie, oczywiście, w pełni zautomatyzowana, więc nie potrzebuje stałego nadzoru. Ale tuż obok jest malutki pensjonat, w którym można wynająć pokój i spędzić noc na skalistym „końcu świata”. Odwiedzona w 2016 r.


Latarnia morska Flamborough w Wielkiej Brytanii. Wybudowana na klifach zwanych Flamborough Head na wybrzeżu East Riding of Yorkshire. Latarnia jest wpisana na listę English Heritage. Na ostatnim z powyższych zdjęć widać potegę żywiołu morskiego w wietrzny dzień, coś cudownego. Odwiedzona w 2015 r.


Gąski w Polsce. Ta latarnia morska została zbudowana pod koniec XIX wieku i jest z tych wyższych – ma ponad 40 metrów wysokości. U podstawy wieży znajduje się dom latarnika. Obecnie wpisana do rejestru zabytków i można ją zwiedzać. Na szczyt latarni prowadzą kręte, granitowe schody. Odwiedzona w 2015 r.


Latarnie na West Pier w Whitby, ujście rzeki Esk w Wielkiej Brytanii. Miejsce wyjątkowe na mapie moich podróży, bo po raz pierwszy wyruszyłam wtedy szlakiem literackim – odwiedzić miejsce, w którym toczy się część fabuły Draculi Brama Stokera. To tu, u wybrzeży Whitby, osiadł na mieliżnie statek księcia Draculi podróżującego z Europy do Anglii. Odwiedzona w 2012 r.


Latarnia morska w Rozewiu, polskie wybrzeże. Ładna, klasyczna i praktyczna architektura. Latarnia ta nosi imię Stefana Żeromskiego, Legenda głosi, że pisarz pracował tu nad powieścią Wiatr od morza. Jednak po prawdzie miejsce to Żeromski jedynie zwiedził, a współczesny mu latarnik Leon Wzorek trochę „podkręcił” historię jego odwiedzin. Latarnią od 1920 do 1980 roku opiekował się klan Wzorków – najpierw wspomniany wcześniej Leon, później brat Władysław, a jeszcze później – syn Zbigniew. Latarnia ta wciąż jest czynna. Tuż obok znajduje się wygaszona latarnia Rozewie 2. Odwiedziłam to miejsce już kilka razy, po raz pierwszy w 2015 roku.


Falochron zachodni w Gdańsku, dzielnica Nowy Port. Miejsce udostępnione dla spacerowiczów w 2015 roku, do tego czasu znajdowało się na terenie portu z zakazem wejścia dla postronnych osób. Miejsce idealne do obserwowania wpływających i wypływających z Gdańska jednostek. Widać stąd też historyczną starą latarnię w Nowym Porcie.


Jaffa Light w Izraelu. Latarnia morska na wzgórzu w porcie Starej Jaffy była czynna w latach 1865 do 1966. Wybudowana przez francuskich inżynierów, przebudowana przez Brytyjczyków, straciła na znaczeniu po wybudowaniu dużego portu Ashdod. Co ciekawe, służbę na latarni przez prawie całe stulecie pełnił klan rodzinny pewnego Ormianina: ojciec, syn i wnuk, aż do wygaszenia latarni. Odwiedzona w 2018 r.


Latarnia w Batumi, Gruzja. Znajduje się w tzw. Parku Cudów, przy promenadzie nad Morzem Czarnym, na której rozmieszczone zostały najróżniejsze i miłe oku i nieraz dziwaczne rzeźby. Wieża jest niewysoka i wygląda jakby była „zabawkowa”. Udało mi się chwilę porozmawiać z latarnikiem, dzięki czemu mogłam rzucić okiem, jak wygląda wnętrze. Normalnie latarnia nie jest dostępna do zwiedzania, a przynajmniej tak było w 2015 r.


Europa Point w Gibraltarze. Wybudowana w klasycznym brytyjskim stylu latarnia jest jedyną latarnią morską pod nadzorem brytyjskiego Trinity House, która znajduje się poza granicami Wielkiej Brytanii. Inauguracja światła latarni w 1841 roku było wielkim wydarzeniem – podobno ceremonię otwarcia obserwował tłum ponad 10 tys. ludzi. Europa Point znajduje się na południowym najbardziej wysuniętym cypelku Skały Gibraltarskiej, przez to łatwo można odnieść wrażenie, że oto się jest na krańcu świata. Cóż, na pewno brytyjskiego 🙂 Odwiedzona w 2014 r.


Latarnia morska na wyspie Utsira w Norwegii, czyli Utsira fyr. Choć wieża ma zaledwie 13m wysokości, znajduje się najwyżej ze wszystkich norweskich latarni morskich. Uruchomiona w 1844, w 1999 wpisana na listę zabytków chronionych. Odwiedzona w 2016 r.


Latarnia morska w Czołpinie na polskim wybrzeżu, wybudowana w 1875 roku na wydmie prawie kilometr od brzegu. Wymaga długiego spaceru, by do niej dorzeć – całe 1,5 km – i jest to chyba najdłuższy spacer dojścia wśród polskich latarń. A wszystko za sprawą tego, że znajduje się na terenie Słowińskiego Parku Narodowego. Przechadzka na pewno nie będzie się dłużyć (las, wydmy, te sprawy). Odwiedzona w 2015 r. i 2020 r.


Latarnia Morska Ustka na polskim wybrzeżu i widok z latarni na wejście do portu. Wybudowana w 1892 roku dzisiaj jest już zabytkiem wpisanym do rejestru zabytków województwa pomorskiego. Ciekawy przykład architektury latarnianej – z daleka wygląda bardziej jak ratusz lub kościółek. W sezonie jest w centrum cyklonu turystycznego (co widać na zdjęciach). Odwiedzona w 2015 r.


Światła na Molo Południowym w Gdyni. W oddali widać też światło umiejscowione na falochronie. Wejście między molo a falochronem prowadzi do dawnych portowych basenów, które obecnie są wykorzystywane przez mniejsze jednostki, natomiast główne wejście do portu „przeniosło się” w okolice Portu Wojennego. Zdjęcie wykonane w 2020 roku.


Latarnia morska w Darłówku, ujście rzeki Wieprzy. Darłówek to dzisiaj dzielnica Darłowa, więc latarnię można znaleźć też opisaną jako „latarnia Darłowo”. Latarnia w tym miejscu działa od drugiej połowy XIX wieku, a jej obecny wygląd nie zmienił się w zasadzie od 1927 roku. Jest pięknie położona, a dokładniej – była. Do pierwszej dekady XXI wieku ta nieduża latarnia nie była tak ściśle obudowana turystycznymi obiektami i robiła niesamowite wrażenie, szczególnie w burzliwą pogodę. Dzisiaj coraz bardziej ginie wśród nowowzniesionych hoteli i apartamentów. Zdjęcia z maja 2021 roku.


Latarnia w Krynicy Morskiej na Mierzei Wiślanej. Latarnia ta nie wskazywała drogi do portu, ale wypełniła lukę w systemie oznakowania między Helem a dzisiejszym Baltijskiem. Obecna latarnia została otwarta w 1951 roku, przed wojną w tym samym miejscu znajdowała się inna latarnia morska, która została zaminowana i zniszczona przez wycofujących się Niemców.

Obok latarni znajduje się budynek latarników, natomiast na szczyt latarni prowadzą pięknie ułożone schody – będąc na górze można spojrzeć w dół na salę wejściową. Jest położona w fajnym spacerowym miejscu – od głównej drogi można sobie zrobić spacer do latarni i nad morze. Jest widoczna też z deptaku przy marinie od strony Zalewu. Przy wejściu do mariny zobaczymy też inne światła nawigacyjne. Zdjęcia wykonane w maju 2021 roku.


Latarnia morska, a może… rzeczna, w Uostadvaris (Litwa) nad rzeką Atmata. Zbudowana w 1876 roku wieża z czerwonej cegły połączona jest z domem latarnika. Działała ponad sto lat, do 1986 roku; obecnie wpisana do rejestru litewskich zabytków techniki. Rzeka Atmata jest rzeką żeglugową przez 230 dni w roku, łączy Niemen z Mierzeją Kurońską.

Wejście na latarnię jest bezpłatne, tuż obok znajduje się mały port rzeczny, z którego wypływają stateczki na wycieczki krajoznawcze. Okolica jest cudnej urody – mokradła, kanały, bujna zieleń. Historia tego regionu – Mała Litwa – jest też warta uwagi. Zdjęcia z lipca 2021 roku.


Wkrótce więcej….